75 jaar Bevrijding

Nog zie ik de grote puinhoop in de Beuningstraat .Hier lagen de restanten van wat eens woningen en winkels in de oude Wageningse binnenstad waren geweest, zoals van de gebombardeerde huizen, die ooit op de puinvlakte op de hoek van Kapelstraat, Vijzelstraat en Nieuwstraat stonden. Nu heet het Salverdaplein, toen noemden wij het ‘de puin’. Wij – de kinderen uit de buurt- speelden er voetbal en pinkelden er. Pinkelen, misschien wel het meest Wageningse spel, dat hier ooit gespeeld werd. Natuurlijk speelden we er pas vijf jaar na de oorlog alweer soldaatje…, want zo zijn kinderen. Ik zag de kerk op de Markt weer opgebouwd worden en de toren van dag tot dag hoger de lucht in klimmen.

Door Willem Straatman

Ik ging kijken als oude Koos en jonge Kees Onderstal kapotte huizen sloopten, zag de kraan van Bouw grote bouwputten graven en het personeel van Tiemessen en andere bouwers fluitend op de steigers de huizen van een nieuwe toekomst bouwen. Ik huilde tranen met tuiten toen rond 1956 het mooie oude pand in de Vijzelstraat, waar ik met mijn ouders en grootouders had gewoond, door oorlogsschade alsnog moest worden gesloopt. Nee, de oorlog zelf heb ik niet meegemaakt. Maar de schaduw van het inferno hing in de vijftiger jaren nog duidelijk over de stad. Veel mensen hadden geleden. Zowel op persoonlijk als materieel vlak. Over het verdriet werd door velen weinig gesproken. Men richtte zich liever op de toekomst en wilde zeker het leven van de kinderen niet belasten. Toch was dat verdriet er wel. Zo was er op ons dressoir een ereplaats voor de foto van ome Jan Palland. Hij was de oudere halfbroer van mijn vader. Hij sneuvelde in mei 1940 in het tegenover Wageningen gelegen Betuwse Lakemond. Jan Palland ligt begraven op de Grebbeberg. Ik vraag me wel eens af of er tijdens de Tweede Wereldoorlog meer Wageningse militairen zijn gesneuveld. Mij is niet bekend, dat er een gedenkteken voor hen is. De gesneuvelden en andere slachtoffers krijgen op indrukwekkende wijze aandacht tijdens de Wageningse viering van 4 en 5 mei. Ook nu er nog maar weinig mensen in leven zijn, die de oorlog echt hebben meegemaakt, wordt er op waardige wijze bij stilgestaan. Een goede zaak, want steeds meer blijkt over de gehele wereld, dat vrede en democratie niet vanzelfsprekend zijn. Over een half jaar is het weer feest, waarbij opgepast moet worden dat de 5 mei viering niet ‘over de top’ gaat. Het moet letterlijk en figuurlijk wel in het stadje passen. Zo lang er nog echt oude veteranen en inwoners van de stad zijn, moeten zij tot de absolute kern van het herdenken en feesten behoren. Dat betekent, dat er in mijn visie in het hart van de stad voor de activiteiten voor die ouderen een podium moet zijn. Dat ontbrak er de laatste jaren aan. Juist aan hen moet, zo lang ze er nog zijn, gedacht worden. Bij een 75-jarig huwelijk zet je het bruidspaar tenslotte ook de zaal niet uit...