Adoptie monument met onverwachte gasten

Wageningen - Donderdagmiddag vond de jaarlijkse adoptieoverdracht van het zogenaamde Indië-monument aan de Junusstraat in Wageningen plaats. Naast de traditionele gasten, waren dit jaar onverwacht twee personen aanwezig die in belangrijke mate een aandeel hebben geleverd aan de totstandkoming van het monument, zeven jaar geleden.

Gedichten

De jeugd van de Kardinaal Alfrinkschool, zowel groep 7 die het monument te verzorgen krijgt als groep 8 die het overdroeg, hadden zich goed voorbereid en ingelezen. Ze maakten eigen gedichten of verhaaltjes en droegen het die middag voor. Leren van wat toen is gebeurd; dat stond centraal. De week ervoor waren ze op bezoek geweest bij het Indisch/Moluks verzorgingshuis Rumah Kita in Wageningen. Ze hoorden daar over wat er in de oost gedurende de Tweede Wereldoorlog heeft plaatsgevonden.

Klappen

‘’Je kreeg klappen als je niet genoeg voor de Japanner boog,’’ vertelde één van de kinderen. Voor velen in Nederland was dat al niet te begrijpen, voor de jeugd van nu wellicht nog minder. Een van de meisjes die haar eigen gedachten had opgeschreven maar spontaan iets vertelde, was duidelijk door emoties overmand. Oud-meester van de Alfrinkschool Jan Boer hield een mooi betoog en wees vooral op het woordje ‘nu’ in het woord ‘monument’. Leven is nu maar ook leren van de fouten van vroeger. Dat was de kern van zijn boodschap. Burgemeester Geert van Rumund haalde aan dat dit monument in 2010 is onthuld en dat het de taak van de schoolklas is om het ‘levend’ te houden.

Marinier Jan Witman

Van Rumund vertelde in het kort het verhaal van marinier Jan Witman die in 1948 naar Indië vertrok met het schip De Waterman. Hij werd ziek en werd blind ten gevolge van een hersenvliesontsteking. Witman zou van Soerabaja naar het ziekenhuis in Semarang worden overgebracht. Mevrouw Melger, bewoonster van Rumah Kita, droeg een mooi gedicht voor, doorspekt met Maleise woorden maar waarvan de betekenis in het verhaal duidelijk werd. Een verhaal dat teruggrijpt op haar gelukkige jaren in de oost. Jaren die niet meer terugkeren maar waaraan ze nog vaak terugdenkt. In een logboek houden de kinderen hun gedachten over het monument bij. Voorafgaand aan de ceremonie maakten ze het schoon. Na het programma aan de Nudestraat gingen ze naar Hotel De Wereld.

Onverwachte gasten

Er waren deze middag twee onverwachte gasten: Martin Brink uit Veenendaal en Paul Zents. Brink is de aanstichter van het monument en na jaren van soebatten lukte het hem in 2010 om het gerealiseerd te krijgen. Dat kon echter niet zonder de hulp van de Wageningse ondernemer Paul Zents die er financieel garant voor stond.

Het is het enige Indië-monument in de regio dat door een school is geadopteerd. Buurgemeente Rhenen, die prat gaat op mei 1940, heeft helemaal geen monument waarop de Indië-slachtoffers staan.

De Waterlelie

Hij zorgde dat kunstenaar Pim Wever het ontwerp van De Waterlelie maakte. Een lelie waarvan één blad ontbreekt, symbool staand voor de elf mannen die niet meer naar Wageningen terug keerden. Brink nam spontaan het woord en vertelde het verhaal van de 25-jarige luitenant Dirk Wouter Rookmaaker die staande in een open laadbak en terugkomende van een kerstdienst in 1947 door een sniper werd neergeschoten. Hij vertelde nog altijd bezig te zijn met de achtergronden van de Wageningse jongens.
Ook Zents is begaan met het monument. Als hij naar het tegenoverliggende De Hanehof loopt, het bedrijfsverzamelgebouw waarvan hij eigenaar is, kijkt hij altijd naar de toestand van De Waterlelie. Onlangs constateerde hij dat de letters wat aan het vervagen waren. In zijn opdracht maakte kunstenaar Pim Wever ze weer netjes wit.

Adoptie school

Het is het enige Indië-monument in de regio dat door een school is geadopteerd. Buurgemeente Rhenen, die prat gaat op alles wat met mei 1940 te maken heeft, bezit helemaal geen monument waarop de Indië-slachtoffers staan. In Veenendaal staan de slachtoffers apart genoemd op het monument op het Stationsplein. Datzelfde is in Ede bij het Mausoleum.