Theo te Winkel draagt de speelgoed Lexkesveer over aan veerbaas Johan Dibbets
Theo te Winkel draagt de speelgoed Lexkesveer over aan veerbaas Johan Dibbets

Speelgoedpont van IJzerman

23 november 2022 om 20:56 Overig

WAGENINGEN Onlangs kwam Theo te Winkel met een curieus geschenk naar museum De Casteelse Poort. Hij had een bijzonder stuk speelgoed bij zich. 

Burgemeester knutselde ‘Lexkesveer’

Jan Boer

Het was een houten speelgoed veerpont Lexkesveer, gemaakt door zijn opa, Theo IJzerman, die van 1938 tot 1943 en van 1946 tot 1947 burgemeester van Wageningen was. Theo te Winkel licht toe: “Ik vind museum De Casteelse Poort de aangewezen plek voor dit unieke stuk speelgoed met een geschiedenis. Het ding stond lang in mijn slaapkamer. Mijn opa heeft deze speelgoed veerpont zelf gemaakt in de oorlog als cadeau voor mijn vijfde verjaardag. Nergens kon je immers in die tijd speelgoed kopen, dus dan maar zelf gemaakt. Je had wat je had, want er was niet veel. Mijn opa was als ingenieur technisch onderlegd en hij bouwde dit dus heel mooi zelf.” 

Op de pont kleine details als: personen 5 cent, schapen, varkens, geiten 10 cent, rijwielen 10 cent, paarden, koeien 20 cent. Te Winkel droeg de maquette in het bijzijn van burgemeester Vermeulen en mensen van het museum over aan Johan Dibbets, veerbaas van veerpont Lexkesveer. “Wat is dit een mooi gebaar! Het is eigenlijk ook een link met de oorlogsellende waar we nu weer mee zitten in Oekraïne”, aldus Dibbets. Burgemeester Theo IJzerman werd in 1938 in een woelige tijd benoemd tot burgemeester. 

JODEN Omdat hij had aangegeven dat hij niet kon ingaan op het verzoek informatie te verstrekken over gemengde Joodse huwelijken, hij weigerde dat resoluut, werd hij in 1943 door de bezetter uit zijn ambt gezet. Met de hulp van een boer vluchtte hij door de uiterwaarden, werd de Rijn over geroeid en via de Betuwe vluchtte hij de Waal over naar het inmiddels bevrijde zuiden. Daar zette hij zich in voor oorlogsvluchtelingen. In 1946 keerde hij weer terug om tot mei 1947 opnieuw burgemeester van Wageningen te zijn.

Theo te Winkel herinnert zich opa IJzerman nog goed: “Hij was een rijzige man met een diepe basstem, diepgelovig, heel hartelijk en nadrukkelijk aanwezig. Wij hebben in de oorlog bij hem thuis gewoond aan de Hesselink van Suchtelenweg nummer acht. Ziekenhuisdirecteur Jan Boes, die door de Duitsers in zijn huis werd doodgeschoten, woonde op nummer tien”. Te Winkel vertelde, dat men dit vreselijke gebeuren heeft kunnen horen. Naast de speelgoed veerpont is er nog een tweede object geschonken aan het museum. 

AQUAREL Dat is een aquarel, gemaakt door Piet de Jong. Het laat de Wageningse Berg zien vanaf de Grebbedijk. Bovenop de berg is nog net zichtbaar het witte huis, dat IJzerman in 1937 had laten bouwen aan de Hesselink van Suchtelenweg. In het huis van IJzerman en later in de garage onderaan de weg zaten de ouders, broers en Theo ondergedoken, totdat na Market Garden heel Wageningen moest worden ontruimd. Bij zijn afscheid als burgemeester kreeg Theo IJzerman dit aquarel cadeau. Er hoort een begeleidend aanbiedingsdocument bij. Het museum is blij met deze schenking. De objecten zijn een uitbreiding voor de museumcollectie en zullen na de overhandiging tijdelijk getoond worden.

advertentie
advertentie