‘Minder risico rond ENKA-pluim’

REGIO Recent onderzoek uitgevoerd in opdracht van Provincie Gelderland, Gemeente Ede en Waterschap Vallei en Veluwe laat in de komende decennia drastisch lagere concentraties sulfaat in de ENKA-pluim zien. Zo laag dat het oppompen en ongezuiverd lozen van het saneringswater op de Nederrijn niet langer noodzakelijk is en wordt herzien. Uit het onderzoek van het brongebied, de exacte stromingsrichting en toekomstige concentraties van de verontreinigingspluim blijkt dat de risico’s veel lager uitvallen. Dat meldt waterschap Vallei en Veluwe maandagmiddag.

Heemraad Frans ter Maten: ,,De recente onderzoeksresultaten tonen aan dat de sulfaatgehaltes veel lager zijn en dat de sulfaatpluim zich trager verplaatst dan uit eerder onderzoek blijkt. Als samenwerkingspartners hebben we vanmiddag unaniem uitgesproken dat op basis van dit onderzoek de voorgenomen lozing op de Nederrijn herzien moet worden. 

“Het is en was een lang en complex proces. Het dilemma is niet weg, maar de situatie is wel minder urgent dan we dachten. Wat er dan nog wel moet gebeuren is aan de provincie als bevoegd gezag.”

In zomer 2022 is de eindrapportage gepubliceerd van de uitgevoerde grondwater-sanering ter plaatse van het voormalige ENKA-fabrieksterrein. Deze sanering heeft van 2013 tot 2018 plaatsgevonden onder het voormalig ENKA-terrein en had als voornaamste doel om het teveel aan zink in het grondwater te verwijderen. Met goed resultaat: uit de resultaten blijkt dat het zinkgehalte in het grondwater geen bedreiging meer vormt. 

Na een grondwatersanering heeft het grondwatersysteem tijd nodig om weer tot rust te komen. Dat was de aanleiding voor het projectteam om in de zomer van 2022 nogmaals de bronlocatie, het voormalig ENKA-terrein te bemonsteren op sulfaat. Uit dit recente onderzoek komt naar voren dat de sulfaatgehaltes drastisch lager zijn dan uit eerder onderzoek bleek.

HERBEREKENING De veel lagere sulfaatgehaltes op de bronlocatie waren aanleiding om de huidige concentraties van de verontreinigingspluim en de verwachte verspreiding nogmaals in beeld te brengen. Adviesbureau Tauw is gevraagd om de stoftransportberekening te actualiseren met de recente gemeten (2022) sulfaatgehaltes uit het brongebied en de pluim. Uitkomst laat zien dat de verontreinigingspluim veel minder sulfaat bevat en veel langzamer dan in 2012 berekend richting de Bennekomse Meent stroomt. Naar verwachting bereikt de pluim na 200 jaar het natuurgebied in gehalten die geen bedreiging meer vormen voor kwetsbare wateren en natuur.

HOE VERDER? In het bestuurlijk overleg van maandag 6 maart hebben de samenwerkingspartners (Provincie Gelderland, Gemeente Ede en Waterschap Vallei en Veluwe) besloten om nu niet over te gaan tot de start van de aanbestedingsfase voor aanleg van de afvoerleiding. Zij verzoeken het bevoegd gezag - Provincie Gelderland - tot heroverweging van het ‘saneringsbesluit’ behorend bij het saneringsplan ENKA-pluim Ede omdat de risico’s voor de omgeving in de toekomst lager uitvallen. Na heroverweging besluit de Provincie Gelderland hoe om te gaan met de resterende stoffen die nog in het grondwater aanwezig zijn (sulfaat, PER en PCP).