Het koffertje van opa Claessen

Schilders van Het Gelders Palet en fotografen van Camera Club Wageningen zijn samen aan de slag gegaan om 75 jaar vrijheid in beeld te brengen. Vanwege bekende redenen kon een expositie rond 5 mei niet doorgaan, maar in december zijn hun werken wel te zien in de bblthk. Ina Augustijn en Floor Verdenius doken voor dit project in het koffertje van opa Claessen en ontdekten een bijzondere geschiedenis.

Door Kees Stap

Wageningen - Wie oppervlakkig naar de tekening van Ina kijkt, ziet een wat oudere militair met daaronder een tekst. De foto van Floor is die van een zonsopkomst met daaronder een landkaart. Mooi, maar is het echt bijzonder? Dat is het zeker als je het verhaal achter de beide werken verneemt. “Toen wij hoorden over het project 75 jaar Vrijheid in Beeld, wisten we meteen dat we mee wilden doen en dat we het verhaal van de opa van Ina wilden gebruiken”, zegt het stel. “In de familie was bekend dat hij tijdens en na de oorlog het nodige heeft meegemaakt. Veel documenten bewaarde hij in wat in de familie ‘het koffertje van opa’ is gaan heten.”

Majoor J.A. Claessen vocht in de meidagen van 1940 rond de Grebbelinie als commandant van een voorpost bij De Klomp. Tijdens de slag om de Grebbeberg trok hij zijn post terug toen hij met een Duitse overmacht werd geconfronteerd. Na de oorlog leverde dat hem een verdenking van plichtsverzaking op omdat beschikbare informatie zijn verhaal niet ondersteunde. Dat schaadde zijn verdere militaire carrière. In 1953 kwam uit Amerikaanse oorlogsarchieven een Duits document boven water dat zijn verhaal alsnog bevestigde. De brief van het Defensie hierover was voor Claessen een persoonlijke bevrijding.

Ina en Floor hebben dit verhaal gebruikt ter inspiratie voor hun werk. Ina heeft een portret van haar opa getekend tegen de achtergrond van de brief uit 1953. Floor heeft een foto van een zonsopkomst boven de locatie van Claessens commandopost vermengd met de militaire situatiekaart van slag om de Grebbeberg. Voor hun werk hebben ze veel historisch onderzoek gedaan. “Zo hebben we gezocht naar de exacte locatie van de voorpost van opa Claessen. Met hulp van de Historische Vereniging Oud Veenendaal hebben we die gevonden vlakbij station De Klomp. We hebben de plek bezocht en dat was heel bijzonder.” Floor heeft zijn foto op precies die plek gemaakt tijdens zonsopkomst. “Niet alleen voor het bijzondere licht, het was ook het tijdstip dat opa Claessen de Duitsers zag oprukken. Het is een emotionele gedachte dat die mannen in 1940 met zo weinig middelen onze vrijheid moesten verdedigen. Ze hebben het zo goed gedaan!”

75 jaar Vrijheid in Beeld is vanaf vrijdag 4 december te bekijken in de bblthk aan de Stationsstraat. Naast Ina en Floor exposeren nog twaalf duo’s en trio’s hun werk rond het thema 75 jaar vrijheid. Daarnaast hangt er ook nog ander werk van de leden van Het Gelders Palet en de Cameraclub.

Expositie van Het Gelders Palet en Camera Club Wageningen